Yenilenebilir Enerji Tesislerinde Yer Seçim Öncelikleri ve Enerji Destekleri
Türkiye’nin Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası’na (GEPA) göre, yıllık toplam güneşlenme süresinin 2.737 saat (günlük 7,5 saat), yıllık toplam gelen güneş enerjisinin 1.527 kWh/m² (günlük 4,2 kWh/m²) olduğu tespit edilmiştir.
Enerji üretimindeki sınırlamalar ve çevresel kaygılar neticesinde, yenilenebilir enerjiye doğru hızlı bir yönelim gerçekleşmektedir. Yenilenebilir enerji santrallerinin kurulumu ve işletme esnasındaki verimliliği açısından, yerlerinin seçimi büyük önem taşımakta olup tesisler rüzgar, güneş, dalga gibi bulundukları bölgenin özelliklerini kullanarak doğrudan elektrik üretmektedir. Yenilenebilir enerji santrallerinin en yaygınlarından biri ise güneş enerjisi santralleridir (GES).
Güneş Santrali Kurulumu için Yer Seçimi Kriterleri Nelerdir?
Güneş santrali kurulumu için; Belediyenin İmar Planlarındaki Durumu, Toprak Yapısı, Güneş Potansiyeli Durumu, Marjinal Tarım Uygunluğu, Enerji Nakil Hattı ile Olan İlişkisi, Konumu, Cephesi, Hava Şartları Uygunluğu, Ulaşım Durumu, Gölgelenme Durumu, Fiziki Yapısı ve Hak Sahipliliği Durumu parametreleri incelenerek Yer Seçimi Uygunluk Analizi yapılmalıdır.
Güneş Enerjisi Desteğini Hangi Devlet Kuruluşu Vermektedir?
Güneş enerjisi teşvikleri temelde 5 farklı kurum tarafından verilir.
TKDK ve KKYDP teşviklerin mali kaynağı, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti ortak finansmanıyla oluşturulan IPARD Programı Fonudur.
- KOSGEB Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Destekleri
- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı
- Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı
- Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı
- IPARD Programı
Güneş Enerjisi Teşvikleri için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Güneş enerjisi teşvikleri için aşağıdaki belgeler talep edilmektedir:
- Başvuru formu
- Taahhütname
- Teknik kurumlardan temin edilen resmî belgeler
- Uygun olan/ uygun olmayan harcamaların detaylı tabloları
- Seçilen teklifler ve ekleri
- Seçilmeyen teklifler ve ekleri
- Maliyetleri gerekçelendirme tablosu
- Yasal mali tablolar
- Mevcut varlıklar listesi
- Projeler ve metraj cetveli
- Makine ekipman yerleşim planı ve listesi
- Yapı ruhsatı ya da yapı ruhsatı alınmasına gerek olmadığını gösteren resmi yazı
- İş planı
- Teknik proje
Güneş Enerjisi Vergi Muafiyeti
24 Şubat 2022 tarihinde yayınlanan son yönetmeliğe göre, çatı GES ile enerji üreticileri artık sadece tüketimlerini karşılamaya yönelik lisanssız elektrik üretebilir. Bu elektrik üretimi için yapılacak yatırıma dahil cihaz ve parça gibi harcamalardan KDV ve gümrük vergileri alınmaz.
İmalatçı firmalarda Kurumlar Vergisi sıfırlanırken, diğer fabrikalardaki çatı GES uygulamalarına da bulunulan destek bölgesine göre %30’dan %55’e kadar Kurumlar Vergisi indirimi uygulanır. Ayrıca, 6 yıldan 12 yıla kadar değişen sürelerde SGK işveren primi teşviki verilir. GES ve Rüzgar Enerjisi Destekleri, Şubat 2022’de çıkan kararname ile 4. bölge seviyesinden başlayarak verilir.
Rüzgar Enerjisi Teşvik ve Destekleri
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Genel Teşvik Programı ve bölgesel yatırım teşvikleri kapsamına Rüzgar Enerjisi Santralleri (RES) de dahil olup rüzgar gülünden elde edilen elektrik yenilebilir ve sürdürebilir enerji kapsamına girdiğinden, devletten avantajlı destekler almaya uygun görülmektedir.
24 Şubat 2022 tarihli, 31760 numaralı Resmi Gazete’de yayınlanan 5209 sayılı kararnameye göre, rüzgar enerjisinden lisanssız elektrik üreten yatırımcılara (faiz ve kar payı destekleri hariç) doğrudan en az 4. bölge seviyesinde destek sağlanmaktadır.
Rüzgar enerjisi yatırımcıları, KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyetinin yanı sıra artık en az 6 yıl sigorta işveren primi muafiyeti ve %30’dan başlayan kurumlar vergisi indirimi desteği de almakta olup bu destekler, yatırımcının Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içerisinde olması veya 5. ya da 6. destek bölgesinde bulunması halinde artmaktadır.
“Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları”, öncelikli yatırım alanı olarak belirtilmiş olup 5. ve 6. Bölge seviyesinden de destek almaktadır.
Güneş Enerjisi Teşvikleri ve GES Yatırım Teşvik Belgesi
Güneş Enerjisi yatırımları ve rüzgar enerjisi yatırımları yeni yapılan değişiklik ile birlikte yatırım yeri farketmeksizin 4. bölge teşvikleri kapsamına alınmış ve kurumlar vergisi, SGK, KDV ve Gümrük Vergisi desteklerinden yararlanabilir duruma gelmiştir.
GES Yatırım teşvik belgesi ve RES yatırım teşvik belgesi Sanayi Bakanlığı’ndan alınmakta olup lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine ve rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları bölgesel yatırım teşviklerinden yararlanmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi alınabilmesi için ise hangi ilde yatırım yapılacak ise o ildeki asgari yatırım tutarı şartının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 1 ile 2. bölge illeri için 3 milyon TL, 3, 4, 5 ile 6. bölgelerde yer alan iller için 1,5 milyon TL asgari yatırım şartı yer almaktadır.
Bölgesel yatırım teşvik belgesi kapsamında; İllerin Yatırım Teşvik Bölgeleri Dağılımı (24.02.2022 tarihinden itibaren geçerlidir.)
